Het advies van een kinderarts: bekijk het antwoord van een professionele arts op een reeks vragen over meningitis door meningokokken

Vraag 2: Wat zijn de symptomen van meningitis door

meningokokken? 

“Het moeilijke aan de ziekte meningitis is dat de symptomen, zeker in de beginperiode van de ziekte, hard kunnen lijken op een beginnende virale infectie, een beginnende verkoudheid. Soms ook wel wat griepachtige symptomen. Dat maakt het heel moeilijk, zeker bij jonge zuigelingen, om vrij vroeg de diagnose meningitis te stellen. Het is pas op een later ogenblik, op het moment dat de ziekte eigenlijk al evolueert, dat er meer specifieke symptomen optreden zoals bijvoorbeeld hevig overgeven, zeer suf zijn, de typische paarsachtige vlekken op de huid, petechiën noemen we dat. De lichtschuwheid, de nekstijfheid. Dat zijn eigenlijk al tekenen dat het bijna vijf na twaalf is en niet meer vijf voor twaalf.”¹

Vraag 3: De symptomen van meningitis door meningokokken kunnen moeilijk op te merken zijn. Heeft u advies voor het (vroeg)tijdig herkennen van de symptomen? 

“Ik denk dat het heel belangrijk is voor jonge ouders, want zij kennen inderdaad hun kind het best van al. Als ze voelen dat er echt iets niet klopt, als er iets echt niet pluis voelt, raadplegen ze best vrij snel een arts. In het begin kan het namelijk zeer moeilijk zijn om de symptomen van meningitis te herkennen, aangezien ze echt wel heel hard kunnen lijken op een beginnende griep of op een beginnende verkoudheid. Als ouders echt voelen dat er iets niet klopt, wachten ze best niet te lang om een dokter te raadplegen.”¹

Vraag 4: Kan meningitis door meningokokken behandeld worden? 

“Meningitis door meningokokken is een bacteriële infectie. Dat wilt zeggen dat het cruciaal is om die kinderen zo snel mogelijk in een ziekenhuismilieu op te nemen, waarbij het vroegtijdig starten van antibiotica een heel belangrijke zaak is. Indien het kind en de ziektetoestand het toelaat, gaan we eerst een ruggenprik doen, om na te gaan welke bacterie verantwoordelijk is voor de ziekte. Eventueel ook een uitgebreide bloedafname. Maar het allerbelangrijkste is deze kinderen zo snel mogelijk intraveneus antibiotica te geven.”^1,4

Vraag 5: Wat is de overlevingskans van meningitis door meningokokken? 

“Ongeveer 10% van de kinderen, dus 1 op de 10 kinderen overlijdt aan deze ziekte.”¹

Vraag 6: Wat zijn de mogelijke gevolgen van meningitis door meningokokken? 

“Meningitis is gelukkig een zeldzame ziekte, maar zeer ernstig. Dat wilt zeggen dat bij bijna 1 op 10 kinderen de ziekte tot sterfte kan leiden. In 20% van de gevallen bij de kinderen die het effectief overleven, zien we soms heel zware en levenslange complicaties, zoals epilepsie, mentale stoornissen, amputaties. Nogmaals, het is erg belangrijk om de ziekte in het beginstadium te herkennen en zo snel mogelijk een aangepaste behandeling op te starten.”^1,3

Vraag 7: Wat is uw advies rond vaccinatie tegen meningitis door meningokokken aan ouders met jonge kinderen? 

“Het grote probleem bij meningitis door meningokokken of hersenvliesontsteking is dat de symptomen, zeker in het begin, heel aspecifiek kunnen zijn. De symptomen kunnen lijken op een beginnende verkoudheid of op een beginnende griepinfectie, waarbij dan soms de diagnose van meningitis te laat wordt gesteld. Met toch een risico dat 1 op de 10 kinderen gaat overlijden aan deze ziekte of dat ze zeer zware en levenslange gevolgen hebben. We weten dat de vaccins bestaan voor verschillende varianten van de meningokokken. Ik kan zeker aanraden om ouders met jonge kinderen die toch een risicogroep vormen, om zich te informeren dat deze vaccins bestaan, en dan te gaan overwegen om hun kinderen zo goed mogelijk te beschermen. Want preventie is nog altijd beter dan genezen.”^1,3,5

Stelling 1: “Meningitis door meningokokken is eenvoudig te diagnosticeren. Is dat juist of fout? 

“Helaas is dat niet zo. Bij heel jonge baby’s kan dat gepaard gaan met lichte koorts, een beetje neusloop, wat verminderde eetlust en lichtjes suf gedrag. Jammer genoeg gaan echt heel specifieke symptomen als nekstijfheid of lichtschuwheid, hevig braken of erg suf worden pas in een stadium optreden, waarbij de ziekte al verder gevorderd is. Hoe later de diagnose gesteld wordt, hoe groter kans dat het kind overlijdt, of er serieuze complicaties aan overhoudt.”¹

Stelling 2: “Meningitis door meningokokken is niet

besmettelijk.” Is dat juist of fout?

“Meningitis is erg besmettelijk. Het wordt veroorzaakt door een bacterie. Het kan ook door een virus veroorzaakt worden. In het geval van een bacterie zit het eigenlijk asymptomatisch bij heel veel mensen ter hoogte van de neus en de keel. De bacterie kan worden overgedragen door intens contact zoals een samenwonend gezin, in crèches, via hoesten of contact via speeksel. Bij sommige kinderen kan het een ernstige ziekte veroorzaken.”⁶